Sağlık Bakanlığı uluslararası mimarlık anlayışının Ankara'daki ilk temsilcisi olan bina Theodor Post ve Carl Lörcher tarafından 1927'de inşa edildi.. Günümüzde Ankara Valiliği olarak kullanılmaktadır.
Ankara Üniversitesinin Fakülte olarak kurulan ilk akademik birimi olan Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinin şimdiki binası, ünlü Alman mimar Bruno J.F. TAUT tarafından 1937-1938 yıllarında projelendirilerek inşa edilmiş ve 1940 Kasım ayında öğretime açılmıştır.
Mimar Sinan Anıtı... Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nin bahçesinde yer alır. 1956 yılında Türkiye Emlak ve Kredi Bankası tarafından heykeltıraş Hüseyin Anka'ya yaptırılmıştır. Atatürk'ün, Türk Tarih Araştırma Kurumu'na ilettiği ve sözlerini kendi el yazısı ile “T.T.A.K. Sinan'ın heykelini yapınız.
Türk Tarih Kurumu Türk tarihinin ilk kaynaklardan araştırılması amacı ile Mustafa Kemal Atatürk'ün direktifi sonucu 12 Nisan 1931'de kurulmuş bir araştırma kurumudur.
Kız Teknik Öğretim Olgunlaşma Enstitüsü 1945 yılında açılmıştır.. Enstitülerin amacı, en az ilköğretim okulunu bitirmiş öğrencilerin Türk giyim ve el sanatları konusunda bilgi ve becerilerini geliştirmelerine imkân sağlar.
Zübeyde Hanım Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Alman asıllı mimar Egli tarafından çizilmiş, 1925 yılında yapımına başlanmıştır.
Avrupa'nın en güçlü ve modern radyo istasyonu olarak tasarlanan bugünkü Ankara Radyosu'nun inşaatına 1937 yılında başlandı ve inşaat 1938 yılının Temmuz ayında tamamlandı.
Ankara Radyosu, 1927 yılının Kasım ayında Türk Telsiz Telefon Anonim Şirketi tarafından devreye sokulmuş ve ilk defa 1554 metre üzerinden 5 kW gücündeki vericiyle yayın hayatına başlamıştır
THK, Türkiye'de havacılık sanayisini kurmak; askerî, sivil, sportif ve turistik havacılığın gelişmesini sağlamak için 16 Şubat 1925'te Mustafa Kemal Paşa'nın emriyle kurulmuş bir dernektir.
Dernek "Türk Tayyare Cemiyeti" adını taşımaktaydı, 1935 yılında "Türk Hava Kurumu" adını aldı.
Opera Binası Şevki Balmumcu tarafından 1933-34 yıllarında yapılan Sergi Evi, 1947-48 yıllarında Alman Mimar Paul Bonatz tarafından operaya dönüştürüldü.
Arif Hikmet Koyunoğlu tarafından tasarlanan Devlet Resim ve Heykel Müzesi 1927 yılında inşa edilmiştir.. İlk olarak Türk Ocakları Merkez Binası olarak inşa edilen daha sonra Ankara Halkevi olarak hizmet veren ve son olarak Resim ve Heykel Müzesi olan bina I. Ulusal Mimarlık Döneminin en güzel örneklerinden biri olarak biliniyor.
Etnografya Müzesi Atatürk'ün emri ile 1926 yılında yapılan ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk müzesi olan yapı, A. Hikmet Koyunoğlu 'nun eseri.. Atatürk'ün naaşı Anıtkabir yapılana kadar bu müzede korundu.. Bugün de müze olarak kullanılıyor.
Hariciye Vekaleti Binası günümüzde Kültür Bakanlığı'nın merkez binası olarak kullanılan yapı, Dışişleri Bakanlığı olarak Arif Hikmet Koyunoğlu tarafından 1927 yılında yapıldı.
Geleneksel süslemelerin ve mimari elemanların kullanılmadığı, oldukça sade cephelere sahip olan müze binası, I. Ulusal Mimarlık Dönemi anlayışına bağlı kalınarak 1927 yılında inşa edilmiştir. 1928-1941 yılları arasında Hukuk Mektebi olarak kullanılmış, sonraki dönemlerde bir süre Ankara Kız Sanat Mektebi ve Yükseköğrenim Vakfı'na bağlı kız öğrenci yurdu olarak hizmet etmiştir. Nihayetinde Ankara Müftülüğü tarafından kiralanmış ve 2004 yılına kadar bu kurumun binası olmuştur. 2004 yılının Nisan ayında boşaltılan bina Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından müze amaçlı kullanılmak üzere alınmış ve restorasyonu yapılarak Ankara Vakıf Eserleri Müzesi olarak ziyarete açılmıştır.
Osmanlı Bankası binası 1926 yılında Giulio Mongeri (1873 – 1953)tarafından yapıldı.. İlk ulusal mimarlık uslubunda tasarlanmış olan Ulus'taki bu yapı Atatürk Bulvarıyla İstanbul Caddesi'nin kesiştiği köşededir.
Gençlik Parkı planı 1936'da Atatürk'ün başkanlığında yapılan bir Bakanlar Kurulu toplantısında onaylanmış, 19 Mayıs 1943 Gençlik ve Spor Bayramı'nda açılmıştır.
İkinci Vakıf Apartmanı Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi'nin ünlü mimarı Kemalettin Bey 'in tasarımı olan yapı 1928-30 yılları arasında başkentin konut ihtiyacını karşılamak üzere inşa edildi.. Zamanında Orhan Veli Kanık, Ahmet Hamdi Tanpınar gibi yazar-şairlerin de yaşadığı bina, bugün Kültür Bakanlığı Devlet Tiyatroları Genel Müdürlük Binası, Küçük Tiyatro ve Oda Tiyatrosu olarak hizmet veriyor.
Yazı ve fotoğraflar: Ahmet Ünlükalaycı
